Bã thức ăn là một dạng chất kết tụ khó tiêu nằm trong đường tiêu hóa (Bezoar). Bã thức ăn trong dạ dày thường gây các tổn thương loét trong dạ dày và xuất huyết sau đó, bã thức ăn trong ruột non gây tắc ruột non và hồi tràng.

Phân loại bã thức ăn

• Phytobezoars: cần tây, bí ngô, vỏ nho, mận khô, nho khô và đặc biệt là quả hồng là những tác nhân tiêu biểu của phytobezoars. Một số loại thực phẩm này có chứa nhiều cellulose, hemicellulose, lignin và tannin (leucoanthocyanins và catechin), và những nguyên liệu thực phẩm khó tiêu này là thành phần chính của phytobezoars. Vỏ của quả hồng chưa chín chứa hàm lượng tanin cao. Khi phản ứng với axit dạ dày, tanin trong quả hồng được cho là tạo ra khối kết tụ gồm có cellulose, hemicelluloses và các protein khác.

• Trichobezoars: Bã thức ăn có thành phần là long, tóc, thường gặp ở phụ nữ trẻ có liên quan đến bệnh lý rối loạn tâm thần. Hội chứng Rapunzel (hội chứng tóc mây) được Vaughan và cộng sự mô tả lần đầu tiên vào năm 1968.

• Pharmacobezoars: bã thức ăn có nguồn gốc của sự kết tụ của thuốc và các thành phần của thuốc. Thuốc giải phóng kéo dài, VD: nifedipine và verapamil, được phủ bằng cellulose axetat, một hợp chất hóa học tổng hợp có nguồn gốc từ cellulose thực vật. Xenlulo axetat có thể kết tụ và dẫn đến hình thành bezoar trong đường tiêu hóa.

• Lactobezoars: là một khối không tiêu hóa được bao gồm sữa và các thành phần chất nhầy. Hầu như tất cả bệnh nhân bị ảnh hưởng bởi lactobezoar đều là trẻ sơ sinh bú sữa.

• Các loại Bezoar khác.

Các yếu tố nguy cơ: người bệnh đã phẫu thuật dạ dày trước đó như cắt một phần dạ dày, cắt bỏ phế vị và tạo hình môn vị, bệnh loét dạ dày tá tràng, viêm dạ dày mãn tính, bệnh Crohn, ung thư biểu mô đường tiêu hóa, mất nước và suy giáp.

Các phương tiện chẩn đoán

• Chụp Xquang bụng không chuẩn bị.

• Siêu âm ổ bụng tổng quát.

• Nội soi thực quản dạ dày.

• Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng.

Điều trị

• Điều trị thành công với Coca Cola được Ladas và cộng sự báo cáo năm 2002 trên 46 bệnh nhân với bã thức ăn Phytobezoar.

• Nội soi phân mảnh bã thức ăn lấy qua đường nội soi tiêu hóa.

• Phẫu thuật nội soi hỗ trợ (mở dạ dày, ruột non lấy bã thức ăn, hoặc đẩy bã thức ăn từ ruột non sang ruột già).

Một trường hợp được phẫu thuật lấy bã thức ăn lớn ở dạ dày.

Mở dạ dày tiếp cận khối bã thức ăn qua nội soi ổ bụng

Lấy khối bã thức ăn cho vào túi đựng bệnh phẩm chuyên biệt

 Khối bã thức ăn lớn được lấy ra qua nội soi

Mọi bệnh lý liên quan đến Dạ dày, người bệnh vui lòng liên hệ:

Hotline trung tâm 0989819115 hoặc

ThS. BS. Vũ Trung Trực Tel/Zalo 09379.666.83; FB: drtrungtruc;

ThS. BS. Nguyễn Trí Cương Tel/Zalo: 03756.423.58

để được Tư vấn, Khám chữa bệnh hiệu quả.